Kolory emocji

Czy zastanawialiście się kiedyś, w jaki sposób kolory wpływają na Waszą uważność i spokój? 

Nasze emocjonalne reakcje na kolor nie są tylko wyobrażeniem. Wrażliwość na barwy, nazywana jest często poczuciem koloru i mieści się w tej samej kategorii wrażliwości, co słuch muzyczny. Można powiedzieć, że jest cechą wrodzoną.

Świadomy dobór kolorów w pokoju dziecka- w jego otoczeniu istotnie wpływa na jego ekspresję i wrażliwość. Już najmłodsze dzieci są w stanie postrzegać pełen zakres kolorów. Dziecko w pierwszym miesiącu życia rejestruje barwę żółtą, pomarańczową, czerwoną, turkusową, niebieską, seledynową i purpurową. W drugim miesiącu życia odróżnia kolor żółty od zielonego, a w trzecim potrafi odróżnić żółty od czerwonego. W 4 miesiącu dziecko rozpoznaje już całą paletę barw, podobnie jak dorosły człowiek.

Niemowlęta lubią kolory ciepłe, np. żółty, pomarańczowy, czerwony. Jednak korzystny wpływ na ich samopoczucie mają kolory cieliste, kremowe, które kojarzą im się z bezpieczeństwem, komfortem, bliskością. Łagodniejsze odcienie niebieskiego, fioletowego, różowego i zielonego, w tym wszelkiego rodzaju pastele i neutralne kolory, przynoszą ukojenie psychiczne. Jaskrawe barwy, kontrastujące czy błyszczące, stymulują mózg dziecka, ale ich nadmiar może powodować nadpobudliwość, płaczliwość a także kłopoty ze snem.

Reakcje człowieka na kolor są różnorakie i przybierają różną formę. Mogą powodować zmianę ciśnienia krwi, zaburzenia równowagi, senność, zmożony apetyt, nawet przyspieszenie oddechu.

Poniżej znajdziecie pomocne podsumowanie niektórych zaleceń dotyczących kolorów, które pomogą Wam w drodze do stworzenia spokojniejszej, uważnej przestrzeni życiowej.

• Orzeźwiająca i uspokajająca zieleń sprzyja poczuciu spokoju oraz wspiera pozytywne i zrównoważone emocje.

• Czerwony - najsilniej wpływa na ludzką psychikę - pobudza, wzmaga apetyt. Odpowiednio dobrane czerwone elementy przestrzeni wpływają na dobry nastrój, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Ta barwa wzmaga ruchliwość gałki ocznej, podnosi poziom adrenaliny, aktywizuje mózg i wprawia w lepszy nastrój.

• Zielony - uspokaja, odpręża wzrok (stosowany w salach operacyjnych), relaksuje. Odpowiednio wyważona ilość sprzyja skupieniu. Kolor natury.

• Niebieski - kolor orzeźwiający, dający wrażenie chłodu, czystości (odstrasza owady). Obniża ciśnienie krwi i uspokaja.

• Granatowy - podnosi zdolność skupienia uwagi - nie bez przyczyny stosowany często w edukacji.

• Żółty - sprawia wrażenie ciepła, pobudza aktywność (chociaż nie tak silnie jak kolor czerwony).

• Pomarańczowy - kolor pobudzający. Kulturowo uznawany za symbol ognia i energii.

• Czarny - wzmacnia wrażenie ciężaru i przygnębienia, może bardzo negatywnie oddziaływać na osoby z klaustrofobią.

• Różowy - symbolizuje miłość. Kolor poprawiający nastrój. Odcienie różu również tworzą radosną, beztroską atmosferę.

• Fiolet- przyczynia się do poczucia pewności siebie. Szczególnie wpływa na emocje – wzmaga wrażliwość, dlatego też przy wyjątkowo wrażliwym dziecku trzeba ograniczyć ten kolor do szczegółów. Wpływa dodatnio na ambicję, kreatywność i odczuwanie empatii.

• Szary- to najbardziej uspokajający kolor. Chłodne szarości mogą sprawić, że otoczenie stanie się spokojną oazą.

• Niebieski- relaksuje i obniża ciśnienie krwi – pomaga więc w zasypianiu.

Kolory są wszędzie, uspokajają, drażnią, nęcą lub odpychają. Działają nie tylko na psychikę, także na ciało.

Marek Borowiński, psycholog i projektant wnętrz zajmujący się wpływem koloru na ludzi, twierdzi, że "Każda barwa emituje inną częstotliwość drgań, podobnie jak komórki ludzkiego ciała. Dlatego pewne kolory wpływają na określone części ciała. Jeśli jesteśmy zdrowi, ta częstotliwość jest stała. Gdy chorujemy, ulega zakłóceniom i dopiero odpowiednie kolory pomagają nam wrócić do normalnego stanu. Dodatkowo wiele naszych cech i funkcji – wzrost, sen, ciepłota ciała, tempo trawienia – jest uzależnionych od przysadki mózgowej, a to gruczoł bardzo wrażliwy na światło. Tym możemy tłumaczyć oddziaływanie kolorów na nasze zdrowie". Gdy jesteśmy zestresowani, podświadomie odczuwamy potrzebę kontaktu z zielenią i błękitem, chętnie spacerujemy po lesie czy w parku.

Chromoterapia (koloroterapia, leczenie kolorami) stosowana już w starożytności jest wykorzystywana w leczeniu zaburzeń rozwojowych m. in. ADHD, dysleksji. Wiedza o wpływie kolorów na reakcje pomaga w kształtowaniu odpowiedniego otoczenia dzieci z takimi problemami. Kolory mają szczególne znaczenie w autoekspresji dziecka. Małe dzieci nadają często kolory abstrakcyjnym i niematerialnym pojęciom. Potrafią opowiedzieć, jakiego koloru jest głos bliskiej osoby albo jaki kolor mają krople deszczu.

Najprostsze zabawy z kolorami czy chromoterapię (lub jej elementy) można prowadzić właściwie wszędzie z dziećmi: na zajęciach w przedszkolu, szkole, na zajęciach terapeutycznych i rehabilitacyjnych w szpitalu, sanatorium, w domu pomocy społecznej. Jej głównym celem jest wspomaganie i potęgowanie zdrowia, może mieć formę zajęć indywidualnych lub grupowych.

Oto niektóre propozycje ćwiczeń/zabaw z kolorami:

• rozpoznawanie i nazywanie kolorów np. podczas jazdy samochodem - zabawa w „wskaż przedmiot, obraz koloru...”

• zabawa w malowanie słowami, np. „Gdybym była/był czymś w kolorze: czerwonym, zielonym..., to byłabym/ byłbym...”;

• zabawa w określanie barw abstrakcyjnych pojęć, np. jakiego koloru jest wiatr?, jakiego koloru jest smutek?

• Rysowanie kolorami emocji.

• Tworzenie magicznych mieszanek. Do butelki napełnionej wodą dodajemy różnokolorowe barwniki spożywcze. Obserwujemy, jak zmienia się kolor.

Zajęcia z wykorzystaniem chromoterapii stymulują:

- rozwój potrzeby poznawczej, pobudzają dziecko do własnej aktywności poznawczej;

- koncentrację uwagi;

- rozwój komunikacji,

- rozwój emocjonalno-społeczny;

- wyciszają, relaksują osoby z nadpobudliwością psychoruchową lub zaburzeniami zachowania;

- niwelują agresję.